Ongezonder dan een portie ondergesneeuwde oliebollen
“Hoewel ik allesbehalve vies ben van een portie comfortfood van tijd tot tijd, zal je hier eerder uitglijden over de quinoakorrels dan over de gesuikerde ontbijtgranen.”
In deze blog lees je de getuigenis van Hilde. Hilde is mama van twee flinke dochters van zes en drie en zaakvoerster van Verhalen Vertalen. Ze beschrijft in dit artikel de struggles die ze zelf ondervindt in het gezond opvoeden van haar kroost.
Wablief? Begrijp ik goed wat je net zei? Dat je morgen wil ontbijten met fruit, yoghurt en nootjes? Een nanoseconde lang spring ik net geen gat in de lucht bij dit gezonde, boterhamverwerpende verzoek van onze zesjarige dochter. Zou onze opvoeding dan toch zijn – euh – vruchten afwerpen? Om vervolgens bijna uit te glijden op de natte badkamervloer van de drukke ochtendspits. Hoogmoed komt altijd voor de val. Al snel moet ik lachen om mijn dwaze, volkomen onterechte enthousiasme. Wat laat ik me toch het hoofd op hol brengen door zelfverklaarde gezondheidsgoeroes overal te lande. Natuurlijk wil ik onze kinderen wel bewust maken van wat gezond of ongezond is. Maar misschien kijk ik af en toe wel net iets té vies naar een boterham met dat bruine chocogoedje. Eten moet toch ook leuk blijven?
Niet veel later doet oma vlaai (nochtans is opa meer thuis in de wereld van de taartjes) er nog een calorierijk schepje bovenop: “Wist je dat Milia-Marie me erop wees dat er meer calorieën in een banaan dan in een appel zitten?” Ik probeer me schuldig voor de geest te halen wanneer ik dat gezegd zou hebben, maar kan het me niet herinneren. Toch is de paniek een dag later compleet, wanneer oma in de krantenkoppen ziet opduiken dat heel wat Vlaamse kinderen van amper zeven jaar zichzelf dik en lelijk vinden. Even later vind ik het uitgeknipte artikel veelbetekenend terug tussen onze aan huis geleverde strijk (waarvoor dank, mams!). Gelukkig is onze zesjarige dochter nog niet heel veel verder geraakt dan de compleet onschuldige maan-, roos- & vis-saga in het eerste leerjaar.
Om eerlijk te zijn vind ik het wel een struggle. Voor de kinderen en onszelf. Hoewel ik allesbehalve vies ben van een portie comfortfood van tijd tot tijd, zal je hier eerder uitglijden over de quinoakorrels dan over de gesuikerde ontbijtgranen. En daar is wellicht niets mis mee. Maar is het schuldgevoel waarmee ik me af en toe laat opzadelen en waarmee ik voor mijn kinderen misschien de pret bederf niet nog ongezonder dan die portie ondergesneeuwde oliebollen op de kermis?
De Pascales en Jeroens van deze wereld, met in hun al dan niet stevig ingeboterde kielzog een hele resem fanatieke adepten, verkondigen allemaal hun heilige versie van gezondheid en we slikken het voor goede koek. Hoe meer ik lees, hoe meer ik twijfel. Mag ik nu wel of geen kokosvet gebruiken? Hoort die ghee wel thuis tussen in onze keukenkast? En moet ik nu volle of magere yoghurt eten? En wat voor gezonds én lekkers kan je voorbij de schoolpoort smokkelen nu juffen en meesters zo gretig jacht maken op de inhoud van de boterhammendozen? Het wereldwijde web biedt geen soelaas, integendeel. In een Facebook-groep over de recepten van een van de best verkopende auteurs van kookboeken post iemand trots een foto van haar net gemaakte chocoladedessert. Een van de – onschuldige? – comments onder die foto luidt dat de porties toch wel erg royaal zijn. Bij een ander gerecht haast iemand zich verontschuldigend om te zeggen dat het speltspaghetti en beslist geen ‘gewone’ witte pasta is. Is dit of dat ingrediënt of dat gerecht wel PN-proof? Hoewel ik het vreselijk vind, slaag ik er voorlopig toch niet in om te ontsnappen aan de voorvechtsters van de gemalin van Paul Jambers. Ik moest maar eens een gezonde tip missen die ik ongetwijfeld in de praktijk zou willen brengen. Zoals die keer toen ik per se verse kurkuma wilde gebruiken in plaats van de gedroogde poedervorm. Drie dagen later kleurden mijn handen nog steeds geel.
Ik zucht als ik mezelf er weer eens op betrap dat ik de voedingswaarden van botervlootjes onderling sta te vergelijken in de supermarkt. Een personal shopper die me zou begeleiden op mijn wekelijkse slenterronde, en voor mij gezonde en af en toe wat minder gezonde knopen zou doorhakken, dát zou ik wel zien zitten! Tot het zover is probeer ik mijn soms al te gezonde verstand tot bedaren te brengen en vind ik het bijna een opluchting wanneer Milia-Marie bekent dat ze toch liever een ‘broodram’ wil in plaats van die yoghurt met nootjes.
Valerie
Wat Hilde beschrijft zie ik vaak terugkomen bij mijn patiënten hier in de praktijk. Door alle boodschappen, media-aandacht en boeken zijn mensen het noorden een beetje kwijt … De voedselgoeroes zijn alomtegenwoordig. Begrijpelijk ergens wel, voeding is een hot topic en het verkoopt. Iedereen pikt graag een graantje mee.
Laat vooral het gezond verstand primeren. Eet gerust brood, pasta en rijst, maar kies dan voor de gezonde volkorenvarianten en vul vooral aan met veel groenten. Quinoa is een leuke en gezonde afwisseling, maar bevat niet minder koolhydraten of calorieën. Met een aardappeltje is niets mis, combineer het met veel groenten en een stukje vlees, vleesvervanger of vis en je hebt een gezonde maaltijd.
In verband met de vroegere vetfobie, die tegenwoordig gretig verworpen wordt, geldt dezelfde logica. Er is niets mis met een vol yoghurtje van tijd tot tijd, zolang het in een gezond gevarieerd eetpatroon past. Net zoals er niets mis is met magere yoghurt.
Kijk vooral naar de onbewerkte voedingsmiddelen. Je hoeft niet alles angstvallig te koken, te grillen of te stomen om het gebruik van vetten te vermijden. Maar kies dan wel voor vetten uit “pure” voedingsmiddelen. Vette vis, plantaardige olie, noten … Van volle bewerkte voedingsmiddelen – zoals volle gesuikerde fruityoghurts, opgeklopte platte kazen, drinkyoghurts … – ben ik dan weer minder fan. Deze bevatten naast vetten immers ook nog eens veel toegevoegde suikers.
Kokosvet wordt veelvuldig bejubeld in artikels op sociale media en gretig omarmd in de recepten van hippe foodies. Het heeft inderdaad als positieve eigenschap dat het een heel hoog rookpunt heeft en minder snel verbrandt waardoor er minder snel schadelijke stoffen ontstaan. In die zin is het dus een goede afwisseling. De keerzijde van de medaille is dan weer dat kokosvet voor het grootste deel uit verzadigde vetten bestaat, die een negatief effect hebben voor ons cholesterolgehalte. En voor de calorieën hoeven we het ook niet te doen, in tegenstelling tot wat velen denken is kokosvet ongeveer even calorierijk als andere vetten. Een leuke afwisseling voor in het keukenkastje dus, maar ook niet zaligmakend.
Voor de jonge mama’s die hun kroost gezond willen laten opgroeien: laat je kind kennismaken met alle soorten voedingsmiddelen! Niets mis met een volkoren boterhammetje als ontbijt. Chocopasta of gesuikerde ontbijtgranen? Tuurlijk kan dat weleens, zolang er maar genoeg afgewisseld wordt met gezonde alternatieven. De smaakpapillen van kinderen zijn nog volop in ontwikkeling. Door vaak te proeven en te ontdekken leren ze (bijna) alles lusten, maar geef vooral zelf het goede voorbeeld. En, neen, dat hoeft niet door slaafs de boeken van één of andere goeroe te volgen. Met de ‘gewone’ gezonde voedingsmiddelen komen we al heel ver!
Doe je je boodschappen, kies dan zo vaak mogelijk voor onbewerkte, pure voedingsmiddelen. Koop bijvoorbeeld in plaats van fruitkaasjes, natuuryoghurt waar je zelf fruit bij snijdt, koop onbewerkt vlees en mooie stukken niet-bereide vis, verse of diepvriesgroentjes. Wil je een melksausje, dat is zo gebeurd met wat halfvolle melk en bloem, in plaats van met saus uit een pakje.
Maaltijden moeten vooral gezond en gezellig blijven. Verlies je niet in allerhande gezondheidsboodschappen en het krampachtig vasthouden aan allerhande theorieën. Dat lijkt me veel ongezonder dan die occasionele boterham met choco voor de kroost.
Over Hilde:
Hilde Neven woont, werkt én kookt (meestal toch) in Hasselt. Ze is zaakvoerder van vertaal- en tekstbureau Verhalen Vertalen. Ze helpt klanten bij het vertalen van hun verhaal en dat zowel letterlijk (van de ene in de andere taal) als figuurlijk (om hun verhaal in een passende tekstvorm te gieten).
Over Valerie:
Valerie Smeets is diëtiste en voedingsdeskundige. Ze heeft een eigen praktijk waar ze vooral mensen met overgewicht en overgewichtsgerelateerde aandoeningen begeleidt. Verder heeft ze ook een specialisatie als “Kikforkids-diëtiste”. Kikforkids is een aangepast consultatieprogramma om kinderen én hun ouders wegwijs te maken in het aanleren van een gezonde levensstijl voor het hele gezin.